Ngành bán lẻ với những gã khổng lồ đang loay hoay với câu chuyện tăng trưởng. Tuy vậy, chúng tôi cho rằng cổ phiếu ngành bán lẻ Việt Nam là lựa chọn tốt cho nhà đầu tư tài chính và các doanh nghiệp nước ngoài.
Cổ phiếu ngành bán lẻ
Ngành bán lẻ Việt Nam hấp dẫn có một số ưu điểm đặc biệt như:
- Cơ cấu dân số vàng; 40% dân số dưới 24 tuổi; tốc độ tăng trưởng tầng lớp trung lưu cao.
- Đất nước đang phát triển với tăng trưởng GDP hàng năm thuộc top thế giới và lạm phát ổn định, tốc độ đô thị hoá cao điều này giúp cho ngành bán lẻ có tốc độ tăng trưởng luôn cao hơn 10%/năm.
- Tăng trưởng ngành bán lẻ duy trì 13%/năm. Ngành hàng tiêu dùng và sữa có sự tăng trưởng ổn định ở mức 5 – 6%/năm.
Ngành bán lẻ trực tuyến
- Với bán lẻ online, doanh nghiệp thương mại điện tử đứng đầu là Shopee được thành lập bởi 1 công ty Singapore. Ngoài Lazada ra, 3 doanh nghiệp top 5 còn lại là của Việt Nam.
- Đáng lưu ý rằng, trước đây vị trí số 2 thuộc về MWG thì nay doanh nghiệp này đã tụt xuống thứ 3 về lưu lượng người truy cập. Điều này cho thấy bán lẻ online sẽ không phải là chiến lược phát triển trọng tâm của MWG trong tương lai.
- Tốc độ tăng trưởng bán lẻ online rất nhanh lên tới 24%/năm, tuy nhiên tỷ trọng mảng này vẫn rất nhỏ so với tổng quy mô bán lẻ của Việt Nam. Chỉ khoảng 6.2 tỷ đô so với 60 tỷ đô quy mô của thị trường bán lẻ bách hóa. Tỷ trọng mảng bán lẻ sẽ tăng từ 2.9% năm 2015 lên 5.6% năm 2020.
- Các công ty kinh doanh trong ngành bán lẻ online đang đứng dưới sức ép cạnh tranh ngày càng lớn từ 2016 tới 2018. Cạnh tranh bán lẻ trực tuyến là một cuộc chiến về tiềm lực tài chính. Hiện nay chỉ riêng shoppee thì khoản lỗ này đã lên đến 2000 tỷ VND, cao gấp 4 lần khoản lỗ của MWG khi phát triển Bách Hóa Xanh.
- Trong khi thị trường chưa lớn như bán lẻ bách hóa mà vận hành trong mảng bán lẻ online sẽ chịu áp lực lỗ nhiều hơn và nhiều rủi ro hơn. Đây là một phần vì sao Vinmart và MWG đang bỏ qua mảng bán lẻ trực tuyến.
Ngành bán lẻ truyền thống
- Việt Nam đứng thứ hạng thấp nhất về tỉ lệ độ hóa tại khu vực Châu Á Thái Bình Dương, chỉ 35% so với các nước như Phillipine và Thái Lan ở mức 44% và 53%.
- Nhưng Việt Nam lại là nước có tốc độ đô thị hóa nhanh nhất, ở mức 2.6% cho quá trình từ 2015 đến 2020. Tỉ lệ đô thị hóa cao hơn dẫn tới nhiều người dùng đòi hỏi chất lượng và uy tín hơn. Đây sẽ là yếu tố giúp chuyển dịch xu hướng mua sắm từ các cửa hàng truyền thống sang chuỗi bán lẻ hiện đại.
- Thị phần chuỗi bán lẻ hiện đại trên tổng bán lẻ bách hóa vẫn còn thấp nên mặc dù bán lẻ bách hóa không có tốc độ tăng trưởng cao như bán lẻ trực tuyến nhưng vẫn rất tiềm năng và là thị trường tiềm năng cho các chuỗi bán lẻ hiện đại.
- Sử dụng lợi thế về thương hiệu, khả năng đàm phán giá và danh tiếng của mình, các chuỗi này sẽ dần dần thay thế nhóm cửa hàng truyền thống.
Tỷ lệ đô thị hoá của Việt Nam thấp, nhưng tốc độ nhanh.

Thị trường bán lẻ hiện đại sẽ dần thay thế mô hình truyền thống, đây là một cơ hội lớn cho các cổ phiếu ngành bán lẻ.

Cổ phiếu ngành bán lẻ
Chúng ta có thể điểm danh một số cổ phiếu lớn trong ngành bán lẻ như MWG, PNJ, VNM, MSN. Hãy cùng nhau đánh giá nhanh các cổ phiếu dưới dưới đây.
Cổ phiếu MWG
Trước tiên MWG là những cổ phiếu đầy hứa hẹn cho năm 2020.
- MWG xây dựng kênh bán hàng hiện đại và rộng khắpcó được tốc độ tăng trưởng lợi nhuận trung bình 20 – 40%/năm, cao hơn rất nhiều so với trung bình ngành.
- MWG đang đứng số 2 về số lượng cửa hàng tại Việt Nam chỉ sau Vinmart. Tuy nhiên, các chỉ số về lợi nhuận của MWG đều tốt hơn so với đối thủ như biên lợi nhuận gộp, doanh thu/cửa hàng.
- Biên lợi nhuận gộp của BHX vẫn đang được cải thiện, đạt gần 20% (Vinmart 14.8%) nhờ giảm bớt hàng bị hỏng và tăng khả năng đàm phán giá với nhà cung cấp. Chúng tôi kì vọng biên gộp của chuỗi sẽ tăng lên 22% vào năm 2023.
- Chúng tôi dự kiến số cửa hàng mở ở phía Tây và phía Đông Sài Gòn sẽ tăng từ 300 đến 500 cửa hàng vào 2020. Hiện tại đã có thêm 2 DC (Distribution Center – Trung tâm phân phối) mới được xây ở khu vực này. Chúng tôi dự phóng chi phí vận chuyển chiếm khoảng 5% tổng doanh thu và tổng cộng là 18% cho chi phí quản lý và bán hàng. Vì vậy, chúng tôi dự kiến BHX sẽ đạt điểm hòa vốn nếu biên gộp đạt 23% hoặc doanh thu/cửa hàng tăng lên 2 tỷ/tháng.
- Mảng bán đồng hồ có thể là động lực tăng trưởng mới cho di động và điện máy. Trong tháng 9/2019, MWG đã bán được 50.000 đồng hồ với 20% biên lợi nhuận gộp, cao gấp 1.15 lần so với dự phóng của chúng tôi nhờ bán chéo sản phẩm. Doanh thu của mảng này chúng tôi dự phóng sẽ tăng từ 500 tỷ lên 600 tỷ năm 2019. Trong năm 2020, chúng tôi dự kiến doanh thu mảng này sẽ đạt 1.917 tỷ với 700 cửa hàng kinh doanh.
Định giá MWG
Giá mục tiêu của chúng tôi cho MWG là 144,000 đồng/cp (+23% upside), sử dụng phương pháp định giá chiết khấu dòng tiền với (g= 0%, WACC = 13.68%). Chúng tôi giữ khuyến nghị MUA cho cổ phiếu. Hiện tại MWG đang được giao dịch với P/E forward 2019 là 13,4 lần và P/E forward 2020 là 9.9 lần, thấp hơn 21% so với các doanh nghiệp cùng ngành.

Cổ phiếu PNJ
Với cổ phiếu PNJ, có chút quan ngại về tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp trong năm 2020 tuy nhiên về dài hạn chúng tôi vẫn tin đây là một cơ hội đầu tư đáng lưu ý.
Mặc dù trang sức vàng là mặt hàng xa xỉ và chịu ảnh hưởng bởi chu kì kinh tế và túi tiền của người dân, chúng tôi vẫn đánh giá cao triển vọng thị trường nhờ:
- Tỷ lệ sử dụng vàng của Việt Nam chỉ ở mức 0.19 g/người thấp so với các nước Châu Á phát triển như Trung Quốc, Ấn Độ, Malaysia ở mức 0.52 g, 0.44 g và 0.41 g.
- Thị phần trang sức bán lẻ vẫn còn phân mảnh khi PNJ và các thương hiệu nổi tiếng mới chỉ chiếm 27% thị phần. Vì vậy, PNJ vẫn còn nhiều tiềm năng để tăng trưởng trong dài hạn nhờ lợi thế cạnh tranh của mình (có số lượng cửa hàng và thợ kim hoàn nhiều nhất Việt Nam).
Số lượng cửa hàng vượt trội của PNJ so với các đối thủ phía sau.

Thị trường còn nhiều tiềm năng để các chuỗi bán lẻ chuyên nghiệp gia tăng thị phần.

Tuy vậy có một số vấn đề mà nhà đầu tư vào PNJ cần lưu ý cho năm 2020.
- Đội ngũ bán hàng mới sẽ cần thời gian đào tạo để vận hành hiệu quả. Vì vậy chúng tôi tăng chi phí bán hàng/doanh thu từ 8.5% năm 2018 và dự kiến lên 8.9% năm 2020 cao hơn so với 2019 ở mức 8.6%.
- Nền kinh tế có thể tăng trưởng chậm lại dẫn tới nhu cầu vàng có thể bị ảnh hưởng trong ngắn hạn.
Về ngắn hạn, cổ phiếu PNJ có xu hướng bứt phá và thực tế quý I luôn mang lại niềm vui cho những nhà đầu tư năm giữ cổ phiếu này.

Biến động giá cổ phiếu Quý I

Định giá PNJ
Chúng tôi đưa ra giá mục tiêu 12 tháng cho PNJ ở mức 95,100 đồng/cp dựa theo phương pháp so sánh với PE forward 2020 của PNJ ở mức 15 lần.

Cổ phiếu VNM
Chúng tôi cũng đánh giá khá tích cực với cổ phiếu VNM, khi cổ phiếu này vẫn tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận hàng năm.
- Thị phần 9T2019 của VNM tăng 2.2% so với cùng kì.
- Mảng xuất khẩu vẫn tiếp tục duy trì phong độ tốt với tăng trưởng 12,4% cùng kì, đạt 2.735 tỷ VND nhờ tăng trưởng 35% của Angkor Milk tại thị trường Campuchia.
- Hướng tới thị trường Trung Quốc giúp DT tăng trưởng, tuy nhiên tỷ suất lợi nhuận gộp có thể giảm.
Chúng tôi dự kiến lợi nhuận 2020 của VNM sẽ cải thiện nhẹ nhờ có:
- Chi phí nguyên liệu sẽ ổn định và giảm nhẹ thời điểm đầu năm.
- Tỷ trọng nhóm hàng có biên lợi nhuận cao hơn như sữa chua, các mặt hàng cao cấp sẽ tiếp tục giúp cải thiện khả năng sinh lời của VNM.
Định giá VNM
Chúng tôi khuyến nghị NẮM GIỮ với cổ phiếu VNM giá mục tiêu cho 12 tháng là 136,000 đồng/cp sử dụng 2 phương pháp định giá là phương pháp so sánh và chiết khấu dòng tiền.
Chúng tôi nhìn nhận VNM là một cơ hội đầu tư ổn định về dài hạn và sẽ không có nhiều bất ngờ về kết quả kinh doanh trong vòng 1 – 2 năm tới.
Mặc dù thị trường sữa có nhiều lợi thế với các yếu tố vĩ mô như độ tuổi, thu nhập nhưng đã bắt đầu tăng trưởng chậm lại làm cho VNM khó có thể duy trì tốc độ tăng trưởng hơn 10%/năm.

Cổ phiếu MSN
Đối với cổ phiếu MSN, chúng tôi tạm thời không đưa ra khuyến nghị với cổ phiếu này. Doanh nghiệp đang trong quá trình chuyển đổi lớn về mô hình kinh doanh. Một số vấn đề sẽ chưa thể sáng tỏ được trong quá trình phân tích cổ phiếu MSN như:
- Triển vọng của MML ( Masan MeatLife ) chưa rõ ràng vào thời điểm này bởi nhà máy mới chỉ hoạt động được 5% công suất và chúng tôi dự kiến sẽ phải mất thêm 2 đến 3 năm nữa để mô hình này có thể đạt đủ sản lượng hòa vốn (tương đương khoảng 30 – 40% công suất).
- MSN vừa M&A với Vincommerce, một mảng kinh doanh đã lỗ 5.100 tỷ trong năm 2018. Mặc dù khoản lỗ này đã giảm bớt vào năm 2019, tuy nhiên nó vẫn cần rất nhiều cải thiện và thu hút được lưu lượng khách hàng nhiều hơn nữa để có thể hòa vốn. Vì vậy, mặc dù chúng tôi đánh giá rất cao tiềm năng của mảng thịt khi kết hợp với chuỗi bán lẻ, nhưng chúng tôi sẽ cần thêm thời gian theo dõi hoạt động kinh doanh của MSN trước khi có thể đưa ra khuyến nghị cho cổ phiếu này.
Kết luận
Dựa trên những tổng hợp trên đây về ngành bán lẻ và phân tích sợ bộ về các cổ phiếu ngành bán lẻ tiêu biểu. Chúng tôi kết luận và dự phóng về năm 2020.
- MWG: đã chiếm lĩnh những thị trường hấp dẫn và sẽ đẩy mạnh nữa.
- PNJ: Thị trường trang sức vẫn hấp dẫn.
- VNM: Thị trường sữa đã không còn quá hấp dẫn, tuy nhiên câu chuyện có thể khác ở thị trường xuất khẩu
- MSN, MML & Vinmart: một câu chuyện dài và gian nan hơn so với MWG với Bách hoá xanh.
- MWG
- PNJ
- VNM
- MSN
- MML
Tổng hơp từ MBS by Nhataichinh